Hardenbergs icoon ”De Klepperman”

Kunstenaar: Jan Oosting
Locatie: Centrum, op het pleintje in de Voorstraat

In het centrum van Hardenberg staat het beeld De Klepperman, een geboetseerd kunstwerk gemaakt door de plaatselijke kunstenaar Jan Oosting in 1983. Het uitgangspunt voor dit beeld is een oude foto van Jan Willem Schutte, die van 1918 tot 1933 de ronde deed als laatste ‘echte’ nachtwaker van Stad-Hardenberg. De klepperman waakte er ’s nachts voor dat mensen zich aan de regels hielden en fungeerde als brandwacht en stadsomroeper.

Hardenberg kreeg in 1781 zijn eerste echte klepperman (“klapwaker”). Als nachtwaker hield de klepperman controle op het doven van vuren en alarm slaan bij brand. Gelet op de vele houten gebouwen was dit dan ook zeer noodzakelijk. Daarnaast moest de nachtwaker erop toezien dat alle huizen goed waren afgesloten, dat de bewoners geen spullen buiten hadden laten staan en dat er geen mensen met ladders of stokken over straat liepen.

De ronde van de klepperman begon om half 10 ‘s avonds en liep, afhankelijk van het seizoen, door tot drie of vijf uur ’s morgens. Om zijn aanwezigheid duidelijk kenbaar te maken tijdens de nachtelijke rondes, liep de klepperman rond met een klepperapparaat – een hamer aan korte, houten steel die als een bel heen en weer werd gezwaaid. Hiermee kon luid geluid worden gemaakt bij brand. De route van de klepperman lag iedere nacht vast, net als de plekken waar geklepperd moest worden.

Na ruim 60 jaar afwezigheid maakte de klepperman in 1979 zijn terugkeer. Niet als nachtwacht, maar als boegbeeld van Hardenberg. Ieder jaar in het zomerseizoen werd de stad omgedoopt tot Klepperstad. In de zomer van 1983 werd onder veel bekijks het Klepperman beeld door Jan Oosting geboetseerd en gemodelleerd. Door financiële bijdrage van het publiek, werd het beeld in brons vereeuwigd. Sindsdien leeft de klepperman voort in Hardenberg!